قدیمی‌‌ترین سازهای موسیقی در جهان

اگر به حوزه موسیقی علاقه‌مند باشید، حتما این سوال برای شما به‌وجود آمده که قدیمی‌‌ترین سازهای جهان چگونه بودند؟ جالب است بدانید قدیمی‌‌ترین و اولین ساز همان صدای انسان‌ها بوده‌است؛ اما بعد از آن، سازهای بسیار زیادی توسط انسان‌ها به‌وجود آمد. قدمت اولین سازها به اولین دوره‌های زندگی بشر باز می‌گردد. با اختراع اولین سازها، کم‌کم انسان‌ها به این فکر افتادند تا ابزارآلاتی متفاوت بسازند تا صداهای مختلفی تولید شود. در این مطلب قصد داریم راجع‌به قدیمی‌‌ترین سازهای موسیقی جهان بیشتر صحبت کنیم.

آشنایی با قدیمی‌‌ترین سازها

همان‌طورکه گفتیم، تاریخچه ابداع سازها به اوایل دوران زندگی بشر باز می‌گردد. انسان‌ها در آن دوران سعی داشتند ابزارآلاتی اختراع کنند تا صداهایی متفاوت و هماهنگ با صدای خودشان تولید شود. در ادامه به چند ساز موسیقی که در دوران باستان اختراع شده، اشاره خواهیم کرد:

ساز ضربی

قدمت این ساز به 165000 سال پیش باز می‌گردد. این مدل ساز را می‌توان قدیمی‌‌ترین نوع ساز در میان سایرین دانست. با ضربه زدن روی ساز و لرزاندن آن، ساز ضربی تکان می‌خورد و صداهای مختلفی از آن تولید می‌شد. بدیهی است که در آن دوران، سازها با کمک وسایل ساده‌ای مانند چوب، سنگ و پوست حیوانات ساخته می‌شدند. درهر‌صورت، این تلاش‌ها اولین قدم انسان‌ها برای تولید انواع ساز بوده‌ است.

فلوت باب فلینک

تا به امروز بحث‌های زیادی راجع‌به اولین سازهای مورد استفاده در تمدن بشری انجام شده‌است؛ اما می‌توان قدیمی‌‌ترین سازهای موسیقی را به‌طور تقریبی معرفی کرد. فلوت باب فلینک یکی از قدیمی‌‌ترین سازها در تمدن بشر است. این فلوت متعلق به 67000 سال پیش بوده و در سال 1995 در شمال غرب سلوفینیا پیدا شده‌ است.

فلوت Divje Babe

قدمت این ساز به 43100 سال پیش باز می‌گردد. گفته می‌شود کشور مبدأ این فلوت& اسلوونی بوده‌است. جالب است بدانید این ساز از جنس استخوان خرس است. نظرات بسیار متفاوتی درباره مبدع این ساز وجود دارد. حتی درباره این که آیا این فلوت ساخته دست بشر است یا نه، حدس‌های متفاوتی زده می‌شود. بسیاری از دانشمندان معتقدند، نئاندرتال‌ها مبدع این ساز بوده‌اند. در سال 2015 پژوهش‌های جدیدی روی این استخوان انجام شد. طبق ادعای این پژوهش، استخوان یافت‌شده صرفا استخوانی است که کفتارها آن را جویده‌ بودند. در‌هر‌صورت، این فلوت هم اکنون در موزه ملی اسلوونی به‌عنوان یکی از اولین سازهای موسیقی نگهداری می‌شود.

فلوت ماموت

قدمت این فلوت به عصر یخبندان یعنی 43000 سال پیش بر می‌گردد. این ساز توسط یک باستان‌شناس آلمانی کشف و به دنیا معرفی شد. این فلوت تقریبا 18 سانتی‌متر طول دارد و جنس آن از عاج ماموت است. بر روی این ساز می‌توانید سه حفره کوچک پیدا کنید که انگشتان در آن جای می‌گرفتند. هر چند ظاهر فلوت ماموت خیلی پیچیده نیست، اما می‌توان با آن ملودی‌های تقریبا پیچیده را نواخت.

بدیهی است که ساخت ساز از عاج فیل بسیار سخت‌تر از ساخت آن با استخوان پرندگان است. برای ساخت فلوت ماموت، عاج ماموت را به دو قسمت تقسیم کرده و هر دو نیمه را توخالی می‌کردند؛ سپس هر دو قسمت را بهم چسبانده و به‌عنوان ساز استفاده می‌کردند.

طبل با پوست فیل

این ساز موسیقی قدیمی متعلق به 37000 سال پیش است. ساخت ابزار و انواع سازها از پوست حیوانات در آن زمان بسیار رایج بود. قدمت این طبل قدیمی به عصر یخ آنتارکتیکا باز می‌گردد.

فلوت پن

یکی دیگر از سازهای باستانی با قدمتی نزدیک به 30000 سال است. این فلوت از نی‌های بسیار ضخیم مانند انواع بامبو ساخته شده‌ است. نام این فلوت از نام خدای روستایی یونانی به نام پن گرفته شده‌ است. این فلوت با نام سیرینیکس هم شناخته می‌شود.

ساز خط‌کش و نخ

یکی از جالب‌‌ترین انواع سازها، ساز ساخته‌شده از نخ و خط‌کش است. قدمت این ساز به 17000 سال قبل از میلاد باز می‌گردد. این ساز را با نام‌هایی چون turndun یا rhombus و همچنین bullroarer هم می‌شناسند. گفته می‌شود در قدیم صدای این ساز برای ارتباط و مخابره بین افراد کاربرد داشته‌است.

این ساز موسیقی ساخته‌شده از خط‌کش و نخ، اولین بار در اوکراین پیدا شد و گفته می‌شود قدمت آن مربوط به دوره پارینه سنگی است. این ساز بین یونانیان باستان یک ابزار مقدس شناخته می‌شد؛ به‌همین‌دلیل، آن را در مراسم‌های آیینی هم استفاده می‌کردند.

جغجغه

جالب است بدانید قدمت اولین جغجغه دنیا به 11000 سال قبل از میلاد باز می‌گردد. برای ساخت این ساز یک نی سوراخ‌شده قطور را با سنگ و شن پر می‌کردند. تکان دادن مرتب جغجغه باعث می‌شد صدایی تند و ریتمیک از آن خارج شود.

طبل چوبی شکاف‌دار

این طبل چوبی در 7500 سال قبل از میلاد ساخته شد. برای ساخت آن یک قطعه چوبی را خالی کرده و با کمک برش یا سوزاندن روی دیواره قطعه یک شکاف نسبتا بزرگ ایجاد کرده‌بودند. برای این‌که این ساز موسیقی صدای لازم را تولید کند، از چوب‌های گرد بزرگ برای ساخت آن استفاده شده‌است. روی چوب هم با سوزاندن یا سوراخ کردن سه شکاف بزرگ شبیه حرف H انگلیسی حکاکی کرده‌اند.

صفحه با خط میخی

یکی دیگر از جالب‌‌ترین یافته‌ها در این حوزه، یک صفحه حکاکی‌شده با خط میخی است. قدمت این صفحه به 2000 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. گفته می‌شود نوشته‌های روی صفحه درواقع ملودی‌هایی متعلق به دوران قدیم هستند. این صفحه میخی اولین بار در شهر نیپور عراق یافت شد.

سنتور چوبی

یکی از قدیمی‌‌ترین سنتورهای جهان، زیلوفون یا همان سنتور چوبی است. این سنتور متعلق به 2000 قبل از میلاد بوده‌ است. این ساز موسیقی باستانی از نی ضخیم‌ ساخته شده‌ است. گفته می‌شود زیلوفون متعلق به مردمانی از جنوب شرق آسیا بوده‌ است. در سال‌های بعد، از این مدل ساز برای ساخت سازهای چوبی بعدی استفاده شد. برای تشدید صدا از پوست گیاهان هم در کنار نی استفاده شده‌ است. نحوه نواختن این ساز ساده نیست.

کلام آخر

آیا تا‌به‌حال درباره سازهای قدیمی کنجکاوی کرده‌اید؟ اولین سازها کی و چگونه به‌وجود آمدند؟ چگونه دانش بشری در روند تکاملی خود به سازهای امروزی رسیده‌است؟ در این مطلب راجع‌به سازهای قدیمی، قدمت و نحوه ساخت آن‌ها صحبت کردیم. در کنار این مطلب باید به مجله آسمونی نیز اشاره‌ای داشته باشیم. در مجله آسمونی انواع مطالب جالب و مفید در حوزه‌های مختلفی همچون موسیقی، پزشکی، ورزشی، فناوری و… آورده شده‌است. این وب‌سایت یکی از غنی‌ترین وب‌سایت‌های حال حاضر در دنیای اینترنت به‌شمار می‌رود.